ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲା କଙ୍କଡ଼ାହାଡ଼ ବ୍ଲକର ସମସ୍ତ ଆଦିବାସୀ କୋହ୍ଲ ମୁଣ୍ଡା ଓ “ହୋ” ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ତରଫରୁ ପାଞ୍ଚ ଦଫା ଦାବି ନେଇ ବିଶାଳ ରାଲି ସହିତ ବ୍ଲକ ସମ୍ମୁଖରେ ଧାରଣା ଓ ପାଞ୍ଚ ଦଫା ନେଇ ଦାବୀପତ୍ର। ପ୍ରଥମେ କଙ୍କଡ଼ାହାଡ଼ ହାଟ ଠାରୁ ବିଶାଳ ଜନସମାଗମ ହୋଇ ମହିଳା ଓ ପୁରୁଷ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ରାଲି ବାହାରି କଙ୍କଡ଼ାହାଡ଼ ବଜାର ଦେଇ ବ୍ଲକ୍ ସମ୍ମୁଖରେ ପହଞ୍ଚି ଥିଲେ। ହୋ ଭାଷା ଭାରତ ବର୍ଷର ଏକ ସର୍ବ ପୁରାତନ ଭାଷା ଅଟେ । ଯାହାର ନିଜସ୍ୱ ଲିପି ୱାରାଚିତି, ସମୃଦ୍ଧ ମୌଖିକ ଓ ଲିଖିତ ସାହିତ୍ୟ ରହିଛି। ଭାରତର ଓଡ଼ିଶା , ଝାଡଖଣ୍ଡ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ , ଆସାମ ଓ ଛତିଶଗଡ଼ ଆଦିରେ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୩୫ ଲକ୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ଏହି ଭାଷାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି।
ଏହି ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ଥରରେ ବହୁ ଭାଷୀକ ଶିକ୍ଷା ଯୋଜନାରେ ପାଠ ପଢା ଯାଉଛି । ଝାଡଖଣ୍ଡ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ତରରେ ହୋ ଭାଷାରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଚାଲୁଅଛି। ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ବହୁ ପୁସ୍ତକ ଏହି ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ହୋ ଭାଷା ଭାଷୀ ଲୋକ ମାନକର ନ୍ୟାର୍ଯ୍ୟ ଦାବିକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଝାଡଖଣ୍ଡ ସରକାର ଓ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଠାରେ ହୋ ଭାଷାକୁ ସମ୍ବିଧାନର ଅଷ୍ଟମ ଅନୁସୂଚିରେ ସୁପାରିଶ କରା ଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଅତି ଦୁଃଖର ବିଷୟ କେନ୍ଦ୍ରସରକାର ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ସଠିକ୍ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ନାହାନ୍ତି।